گلخانه صنعتی چیست و انواع آن

باغبانی و کشت گیاهان به پرروش سبزیجات و گل و گیاه به صورت فشرده اطلاق می شود. در این روش زراعت، با استفاده از ماشین آلات کشاورزی و تأسیسات و قطعات مختلف، به تولید برخی محصولات زراعی می پردازند. در این مقاله از شهرکهای صنعتی با ما همراه باشید تا با انواع تأسیسات گلخانه ای مورد نیاز برای کشت و زرع و باغبانی آشنا شوید.

ساختارهای باغبانی در روش گلخانه ای:

در این روش از زراعت ساختارهایی چون:

• خزانه هوای آزاد
• سایبان
• شاسی ها
• گلخانه و...

باید وجود داشته باشند. در ادامه به شرح مختصری از آن ها می پردازیم:

معرفی خزانه هوای آزاد

خزانه هوای آزاد، یکی از بخش های تأسیسات گلخانه ای است که برای تولید پایه درختان به کار برده می شود. نهال های موجود را پیش از پیوند زدن، به محل دائمی کشت آن ها منتقل می کنند. همچنین در کشت و برداشت نشاها نیز کاربرد دارند. در آن ها بذرها را نزدیک به هم می کارند و پس از اندکی رشد به محل اصلی کاشت انتقال داده می شوند.

سایبان چیست؟

یکی از تأسیسات گلخانه ای مهم است که برای کشت و برداشت گیاهان سایه دوست به کار برده می شود. در فصل های گرم سال، آفتاب شدید می تابد و نور زیاد آن مانع از رشد و تکثیر گیاهان می شود. به همین سبب سایبان ها را در ابعاد و اندازه های مختلف تولید می کنند، تا تبخیر و تعریق و هدر رفتن آب را به حداقل برسانند. چهار چوب آن ها از چوب ساخته می شود و دور آن را با حصیر می پوشانند.

آشنایی با شاسی ها:

برخی گیاهان به هوای سرد حساسیت نشان داده و رشد خوبی در این آب و هوا نخواهند داشت. به همین سبب از شاسی ها استفاده می کنند، که با گرمای نور خورشید محیط مطلوبی برای گیاهان ایجاد می کند. یکی از انواع شاسی ها جعبه هایی چهار گوش می باشند که با روکشی از پلاستیک پوشانده می شوند. از شاسی ها برای کشت بذر و آماده سازی آن برای انتقال و همچنین برای مقاوم کردن قلمه ها بهره می برند.

سازه گلخانه و انواع آن:

گلخانه مکانی است برای پرورش گیاهان که آن را با مواد شفاف پوشانده اند. در گلخانه می توان عوامل محیطی از جمله دما، رطوبت نسبی و کربن دی اکسید را با استفاده از سازه گلخانه و انواع آن کنترل کرد. گلخانه ها از نظر ساختار نیز انواع مختلفی دارند:

• گلخانه های یکطرفه
• گلخانه های نیمه دو طرفه
• گلخانه های دو طرفه
• گلخانه های نیمه استوانه ای

در ادامه به شرح انواع گلخانه ها می پردازیم.

گلخانه های یکطرفه:

این گلخانه های یکطرفه معمولا در کنار یک دیوار یا گلخانه دیگر راه اندازی می شوند. در این نوع گلخانه ها، تمام یا قسمتی از دیواره های شرقی و غربی آن از آجر ساخته شده است. دیواره های جنوبی آن اغلب کوتاه تر از دیواره ی شمالی آن می باشد. استفاده ها و کاربرد هایی که این نوع تأسیسات گلخانه ای دارند، در زمینه پرورش و رشد بذر ها و جوانه زنی آن ها می باشد. افزون بر این برای فرسینگ گل های پیازی نیز به کار برده می شود.

گلخانه های دو طرفه:

در این گلخانه ها، پهنای دو سقف یکسان تعریف شده است. زاویه شیب آن، همچون انواع تأسیسات گلخانه ای  نیمه دو طرفه، بین 35 تا 55 درجه با سطح افق می باشد. این گلخانه ها به صورت مجزا یا پشته ای ساخته می شود. در این گلخانه ها، یک دیوار حاجب تعبیه شده است. این دیوار بین سطح زمین و اسکلت ساختمان جای می گیرد. جنس دیوار حاجب اغلب بتنی است. گاهاً از بلوک های سیمانی نیز در آن استفاده می شود. ارتفاع این دیوارها بین 60 تا 100 سانتی متر است. اگر می خواهید که از عبور نور از دیوار جلوگیری کنید، در گلخانه های خود از این تأسیسات بهره برید. دیوار های حاجب باید حتما 15 سانتی متر زیر زمین داشته باشند، این امر سبب می شود که حیوانات راهی به داخل گلخانه نداشته باشند.

گلخانه نیمه دو طرفه:

این نوع از گلخانه از نظر ظاهر شبیه به گلخانه های دو طرفه می باشند. تنها تفاوت آن با گلخانه های دو طرفه در دو شیبی است که در سقف آن وجود دارد. گلخانه های نیمه دو طرفه برای مناطقی که شدت نور زمستانه کمتری دارند، به کار برده می شوند. کارایی آن ها برای مناطقی است که نور گیری آن کمتر می باشد. سطح جنوبی آن از قسمت شمالی نور بیشتری دریافت می کند. زاویه شیب سقف آن نیز بین 35 تا 55 درجه می باشد.

انواع گلخانه کوانست یا نیمه استوانه ای:

این گلخانه ها در زمان جنگ جهانی دوم ساخته و ابداع شده اند. در آن زمان برای ساخت و ساز نیاز به برخی وسایل و ابزار های ساده و ارزان قیمت داشتند و به همین سبب از این نوع گلخانه های نیمه استوانه ای استفاده می کردند. ساختار تشکیل دهنده دیوارهای آن از جنس لوله های آب است. قوس آن ها 180 درجه است. انواع آن ها را به صورت پشته ای یا مجزا می سازند.

 گلخانه ها از نظر طبقات و اتصالات، دارای دو دسته تک واحدی و پشته ای یا چند واحدی می باشند:

گلخانه های تک واحدی:

این دسته از گلخانه ها دمای مطلوب نظر شما را سریع تر فراهم می کنند. نور وارده به گلخانه نیز یکنواخت در فضای گلخانه ساطع می شود. فاصله تأسیسات گلخانه ای از اطراف آن بسیار زیاد است و همین امر موجب ذوب سریع تر برف ها در فصل زمستان می شود.

یکی از معایب مهم آن ها هزینه های بالایی است که در ساخت و ساز آن صرف می شود. انواع گلخانه تک واحدی، تهویه مناسبی ندارند و ایجاد تهویه مناسب در آن ها کار ساده ای نیست. مساحت زمینی که در ساخت این دسته گلخانه ها مورد نیاز می باشد، بیشتر است. همچنین در گلخانه تک واحدی رنگ کردن و پوشش دهی به محیط کار سختی است و این به سبب مساحت زیاد است. همچنین به سبب مسطح بودن این دسته گلخانه ها، در زمستان گرمای بیشتری از این ساختمان ها به هدر می رود و در نهایت سوخت بیشتری صرف گرم کردن فضای گلخانه تک واحدی می شود.

گلخانه های چند واحده و جوی:

این نوع گلخانه های چند واحده و جوی از اتصال چند ساختمان گلخانه ای به هم ایجاد می شوند. تعداد سازه ها و واحد های متصل شده به هم بستگی به نوع و تعداد گیاهانی که در آن کشت می شود، دارد. از جمله مزایای این دسته از گلخانه ها را در زیر مشاهده می کنید:

• زمین مورد استفاده برای آن ها کمتر از انواع تک واحدی است.
• اسکلت مورد استفاده برای آن ها نیز بسیار کمتر است.
• هزینه ساخت و ساز آن ها پایین تر است.
• هزینه های مخصوص به بخش اتوماسیون آن پایین تر بوده و نیروی کمتری نیز برای ساخت آن ها به کار برده می شود.
• در این نوع گلخانه ها سوخت کمتری مصرف می شود و گرم کردن فضا کار ساده ای است.

 برخی معایب گلخانه های چند واحدی به شرح زیر می باشند:

• برف و یخ از فضای گلخانه به سختی خارج می شود.
• برای این که برف به راحتی از محیط خارج شود، ناودان هایی را برای حل این مشکل در این گلخانه ها تعبیه می کنند.
• ممکن است این ناودان ها از ورود نور به فضا جلوگیری کنند، و این امر نیز مشکل ساز خواهد شد.

تا به این جا انواع تأسیسات گلخانه ای و هم چنین انواع گلخانه ها را بر اساس ساختار آن ها تعریف کرده و آن ها را طبقه بندی کردیم. جالب است، بدانید که گلخانه ها را بر اساس شرایط دمایی نیز تقسیم بندی می کنند. گلخانه های سرد یا خنک، گلخانه های نیمه گرم یا معتدل، گلخانه های گرم و انواع گلخانه گرم و مرطوب و یا افزایشی از این دسته بندی ها پیروی می کنند.

عوامل محیطی در تأسیسات گلخانه ای:

افزون بر ساختمان بندی صحیح در گلخانه ها، عوامل محیطی نیز در کیفیت کار و راندمان کاری گلخانه ها اهمیت دارند. برخی از عوامل محیطی در تأسیسات گلخانه ای را به  شرح زیر تقدیم حضورتان می کنیم:

• در انواع تأسیسات گلخانه ای نور و تامین آن در گلخانه اهمیت بسیاری دارد.
• دمای محیط نیز باید به خوبی تنظیم شود؛ حواستان به سردی و گرمی هوا باشد!
• نیاز به آب و رطوبت کافی و نسبی در گلخانه ها
• تهویه مناسب
• خاک و بسترهای مناسب برای کشت نیز یکی از مهم ترین ها است.

نور، دما و رطوبت از مهم ترین فاکتور ها برای رشد و پرورش بذرها و نهال ها به شمار می روند. اما جدا از این موارد مهم، نمی توان از تأثیر تأسیسات گلخانه ای در کشت و برداشت آنها صرف نظر کرد. در این مقاله از ... با برخی از این ساختار ها و ابزار های مورد نیاز آشنا شدیم.

منتظر نظرات ارزشمند شما درباره مقالات وب سایت شهرکهای صنعتی هستیم.